Vrste poštanskih usluga
Poštanska usluga je usluga koja podrazumeva svako postupanje davaoca poštanskih usluga sa poštanskim pošiljkama i obuhvata prijem, preradu, prevoz i uručenje poštanskih pošiljaka u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju. Poštanska usluga ne obuhvata prevoz pošiljaka kao samostalnu uslugu;
Univerzalna poštanska usluga
Univerzalna poštanska usluga je usluga od opšteg interesa i predstavlja skup poštanskih usluga koje se obavljaju u kontinuitetu na celokupnoj teritoriji Republike Srbije, u okviru propisanog kvaliteta, po pristupačnim cenama i pod jednakim uslovima za sve korisnike, bez diskriminacije.
Univerzalna poštanska usluga, u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju, obuhvata prijem, preradu, prevoz i uručenje:
- pismonosnih pošiljaka mase do dva kilograma;
- pismena u sudskom, upravnom i prekršajnom postupku, bez obzira na limite;
- prijem i uručenje paketa mase do deset kilograma u unutrašnjem poštanskom saobraćaju;
- prijem paketa do 10 kilograma i uručenje paketa mase do 20 kilograma u međunarodnom poštanskom saobraćaju;
- sekograma mase do sedam kilograma bez naplate poštarine u unutrašnjem poštanskom saobraćaju.
- prijem, prenos i isplatu poštanske uputnice u unutrašnjem i međunarodnom poštanskom saobraćaju;
Univerzalnu poštansku uslugu obavlja javni poštanski operator, a drugi poštanski operatori mogu obavljati univerzalnu poštansku uslugu, osim rezervisanih, na osnovu licence. Obavljanjem univerzalne poštanske usluge omogućuje se svim korisnicima mogućnost pristupa poštanskoj mreži javnog poštanskog operatora na razumnoj udaljenosti od mesta stanovanja, uključujući poštanske sandučiće na javnim mestima i na objektima pošta, ili u neposrednoj blizini pošte.
Univerzalna poštanska usluga se obavlja svaki radni dan, a ne manje od pet dana u nedelji, osim u slučajevima državnih i verskih praznika, više sile i ugroženosti zdravlja i sigurnosti zaposlenih kod operatora.
Regulator, propisuje izuzetke od petodnevne dostave. Izuzeci se najčešće odnose na posebna geografska područja sa otežanim pristupom za obavljanje poštanskih usluga, ruralna, sa malim brojem stanovnika i pošiljaka, gde se dostava može vršiti manje od pet dana nedeljno.
Rezervisane poštanske usluge
Rezervisane poštanske usluge su deo univerzalne poštanske usluge poverene javnom poštanskom operatoru i obuhvataju:
- prijem i/ili preradu i/ili prevoz i/ili uručenje pismonosnih poštanskih pošiljaka mase do 50 grama;
- prijem i/ili preradu i/ili prevoz i/ili uručenje pismena u sudskom, upravnom i prekršajnom postupku, kao preporučenih poštanskih pošiljaka, bez obzira na limite;
- prijem i/ili prenos i/ili isplatu poštanskih uputnica.
Pismonosne pošiljke do 50 grama ne smatraju se rezervisanim poštanskim uslugama, ako im je cena jednaka ili viša od iznosa koji je dva i po puta veći od cene pismonosne pošiljke najbrže kategorije prema važećem cenovniku ovlašćenog poštanskog operatora, davaoca univerzalne poštanske usluge.
Ostale poštanske usluge
Ostale poštanske usluge obuhvataju:
- prijem, preradu, prevoz i uručenje paketa mase preko deset kilograma u unutrašnjem poštanskom saobraćaju;
- prijem, preradu i prevoz paketa mase preko deset kilograma u međunarodnom poštanskom saobraćaju, u polazu;
- preradu, prevoz i uručenje paketa mase preko 20 kilograma u međunarodnom poštanskom saobraćaju, u dolazu;
- usluge dodatne vrednosti;
- dopunske usluge.
Ostale poštanske usluge mogu obavljati svi poštanski operatori u skladu zakonom kojim se uređuje oblast poštanskih usluga.
Usluge dodatne vrednosti
Usluge dodatne vrednosti su poštanske usluge koje imaju posebne zahteve u pogledu kvaliteta i načina prijema, prerade, prevoza i uručenja.
Usluge dodatne vrednosti su:
- kurirske usluge koje podrazumevaju prijem poštanske pošiljke na adresi pošiljaoca i direktan prevoz i uručenje na adresi primaoca, bez prerade;
- ekspres usluge koje podrazumevaju prijem, preradu, prevoz i uručenje poštanskih pošiljaka u najkraćim i garantovanim rokovima a najkasnije narednog radnog dana
- usluge elektronskog praćenja od prijema do uručenja poštanske pošiljke;
- usluge pri kojima pošiljalac, radi dodatnih uputstava u vezi sa uručenjem poštanske pošiljke ima direktnu komunikaciju sa licem koje neposredno obavlja poštansku uslugu;
- uručenje pošiljke sa ugovorenim vremenom uručenja;
- druge usluge u skladu sa zakonom kojim se urđuje oblast poštanskih usluga.
Dopunske poštanske usluge
Dopunske poštanske usluge su poštanske usluge sa posebnim načinom postupanja u toku prijema, prerade, prevoza i uručenja poštanskih pošiljaka;
Dopunske poštanske usluge mogu biti:
- usluge po zahtevu primaoca i
- usluge po zahtevu pošiljaoca;